بسم الله الرحمن الرحیم
نکات کلی
ازدواج تولدی دوباره است که طی آن فرد به اختیار خود تصمیم به تشکیل زندگی مشترک می‌گیرد. هرچه افراد در انتخاب و تشکیل خانواده بهتر عمل کنند، رشد و موفقیت بیشتری برای آینده خود رقم می‌زنند. به تناسب پیچیده‌تر شدن زندگی‌ها نسبت به گذشته، انسان‌ها نیز پیچیده‌تر شده‌اند و این مسئله باعث شده شناخت انسان‌ها نسبت به یکدیگر به آسانی امکان‌پذیر نباشد؛ حال آن که در انتخاب همسر مهم‌ترین عامل، شناخت صحیح طرف مقابل است. مشاوره پیش از ازدواج دریچه‌ای است که به سوی شناخت یکدیگر گشوده می‌شود و در این امر مهم گره‌گشا است.
هر تغییر اساسی در زندگی نیاز به تفکر و آمادگی‌هایی دارد، ازدواج هم یکی از مراحل مهم زندگی است که نیازمند توجه به عوامل متعدد در حیطه‌های گوناگون است. نکات بزرگ و کوچک فراوانی وجود دارد که می‌تواند در زندگی آینده مسئله‌سازی کند و قبل از ازدواج پیش‌آگهی نسبت به آن‌ها می‌تواند در تصمیم گیری افراد تعیین کننده باشد، ولی توجه متخصصانه به آن‌ها از عهده هر کسی ساخته نیست. به همین جهت در فرآیند ازدواج نیاز به همراهی مشاور، نیازی قابل توجه و اساسی است.
انتخاب به خصوص در مواردی که اهمیت بالایی داشته باشد اضراب آور و استرس‌زا است؛ به همین دلیل در چنین مواقعی حضور فردی متخصص و آگاه به مسیر، در کنار انسان علاوه بر اینکه انتخاب را دقیق‌تر و آسان‌تر می‌کند، با کاهش مخاطرات آینده، از فشارهای روانی ذکر شده می‌کاهد و انسان را به اطمینان خاطر می‌رساند.
مشاوره گرفتن در امر ازدواج می‌تواند با بالا بردن شناخت طرفین نسبت به هم، روشن شدن هماهنگی‌ها و ناهماهنگی‌های آن‌ها و مشخص کردن خواسته‌ها و توقع‌های طرفین از یکدیگر به وضوح بسیاری از مشکل‌ها احتمالی آینده را بررسی و میزان موفقیت طرفین در پشت سرنهادن آن‌ها را پیش‌بینی کند.
جوانان بسیاری در زمان عقد، نامزدی یا آشنایی قبل از ازدواج، زندگی ایده‌آل و بدون هرگونه اختلاف و درگیری را تصور می‌کنند و بر این باورند که بین آن‌ها صد در صد تفاهم وجود دارد، غافل از مشکل‌های که در کمین آن‌ها نشسته‌اند و با بروز خود، آرمان‌ها و رؤیاهای آن دو را به یکباره فرو می‌ریزند. فرآیند مشاوره پیش از ازدواج چنین درّه‌ها و پرتگاه‌ها را به زوجین معرفی می‌کند و توانایی آن‌دو در عبور از مشکل‌ها را سنجیده و به هر یک گوشزد می‌کند. بنابراین مشاوره پیش از ازدواج به افراد کمک می‌کند واقع بینانه به ازدواج نگاه کنند و از هر گونه عملکرد احساسی بپرهند؛ چرا که پایه و اساس ازدواج باید بر مبنای معیارهای عقلانی استوار باشد.
انتخابی که با پشتوانه متخصص پیش از ازدواج انجام می‌شود نوید بخش موفقیت بالاتر، رضایت زناشویی بیشتر همرا با پیوندی مستحکم در زندگی آینده خواهد بود. چه خوش‌بختی‌ای در زندگی خانوادگی بالاتر از رضایت زناشویی و پیوندی بادوام؟
مشاور پیش از ازدواج می‌تواند زیرساخت‌های شخصیت طرفین و تفاوت و تناسب آن‌ها با یکدیگر را تشخیص دهد و نظر آن‌ها را به شناخت و درک این تفاوت‌ها جلب کند. ممکن است برخی افراد برای بهتر جلوه دادن خود، شخصیت واقعیِ‌شان را پنهان کنند، یا با طرف مقابل خود به گونه ای دیگر برخورد کنند. این گونه افراد بعد از قطعی شدن ازدواج تغییر شخصیت می‌دهند و آنگاه است که شما متوجه می‌شوید اشتباه کردید ولی متاسفانه کار از کار گذشته است. مشاور پیش از ازدواج با تخصص خود می‌تواند برخی از این موارد را شناسایی کرده و وجود چنین مشکل‌های را به طرفین گوشزد کند.
چند سؤال
آیا به تنهایی یا با مشورت گرفتن از اطرافیان خود قادر به بهترین انتخاب ممکن هستم؟
چه مواردی در انتخاب همسر نقش اساسی دارند و چگونه باید این موارد را در طرف مقابل شناسایی کنم؟
آیا می‌توانم ویژگی‌های شخصیتی و سلامت روان طرف مقابل را بدست آورم؟
آیا شخصیت من با او سازگاری دارد؟
آیا خانواده‌های ما با یکدیدگر متناسب هستند؟
آیا اهداف ما با یکدیگر تناسب دارد؟
آیا…
این سؤال‌ها و صدها سؤال اساسی دیگر وجود دارد که به طور یقینی، کمک یک مشاور متخصص نقش تعیین کننده‌ای در جواب صحیح به آن‌ها ایفا می‌کند.
توجه به این نکته ضروری است که مشاوران هیچ‌گاه اطلاعات خصوصی افراد را در اختیار طرف مقابل نمی‌گذارند، بلکه با توجه به تخصصی که در این زمینه دارند فقط دو طرف را متوجه تفاوت‌ها، تعارض‌ها و از سوی دیگر توافق‌ها و تناسب‌ها می‌کنند. نکته مهم دیگر این است که مشاور ازدواج هرگز فقط به دنبال پیداکردن تفاوت‌ها و تعارض‌ها نیست تا افراد را از ازدواج با یکدیگر منع کند بلکه سعی و کوشش مشاور بر این است تا شرایط موجود را طوری برای طرفین ترسیم کند تا آن‌ها بهترین انتخاب ممکن را انجام دهند.
طلاق
گاهی به شوخی گفته می‌شود عامل اصلی طلاق، ازدواج است؛ ولی با کمی‌تغییر می‌توان گفت: در واقع یکی از علل اساسی طلاق ازدواج بدون در نظر گرفتن معیارهای لازم است. با کمال تاسف در سالهای اخیر شاهد آمار نگران کننده افزایش طلاق به خصوص در سالهای اولیه زندگی هستیم و می‌توان گفت یکی از دلایل اصلی آن شروع زندگی مشترک بدون شناخت کافی و مشاوره پیش از ازدواج است. شاهد این مطلب طلاق‌هایی است که علت آن‌ها عدم تفاهم زوجین با یکدیگر است؛ چرا که آن‌ها تنها اشتیاق و عشق اولیه را در نظر می‌گیرند و با تصورات خود به دور از حقایق زندگی وارد رابطه می‌شوند غافل از اینکه «عشق آسان نمود اول ولی افتاد مشکل‌ها». حقایق و چالش‌های احتمالی‌ای که مشاوره پیش از ازدواج می‌تواند بسیاری از آن‌ها را شناسایی و از ابتدای امر به طرفین تذکر دهد تا با در نظر گرفتن آن‌ها، آگاهانه تصمیم گیری کنند.
حیطه‌های سنجش
ارزیابی دو نفر از تمام جوانب فردی مثل ویژگی‌های ظاهری، تحصیلی، شغلی، مالی، تفریحات، هیجانات، مسائل فکری، اعتقادی، مذهبی، سیاسی، اخلاقی، رفتاری، ابعاد شخصیتی، دلبستگی، صمیمیت، بلوغ روان‌شناختی و سطح آمادگی برای ازدواج، نگرش به جنس مخالف، رابطه جنسی، تعهد، احترام، مهارت‌های زندگی مشترک و بررسی دیدگاه هر فرد در زمینه فرزندآوری و … که در اغلب مشاوره‌های قبل از ازدواج معمول در سراسر دنیا و حتی در کشور ما صرفا به آن پرداخته می‌شود برای شکل گیری یک ازدواج رضایت بخش پایدار در فرهنگ ایرانی کافی نیست بلکه باید به‌صورت جدی، مفصل و همه جانبه حوزه خانواده، فرهنگ و رسوم نیز ارزیابی شود و به موارد چالش برانگیز در آینده مشترک زوج پرداخته شود. بعلاوه اینکه جمع بندی و دید جامع نسبت عوامل موثر در موفقیت ازدواج امری مشکل است که تنها از عهده متخصصین کارآمد بر می‌آید.
پیامدها
جریان مشاوره پیش از ازدواج با مشخص کردن نحوه نگرش و ادراک طرفین نسبت به زندگی مشترک و مسائل آن، علاوه بر آگاهی بخشی به آن‌ها در پیشگیری از بروز مشکل‌های احتمالی، در صورت بروز مشکل‌ها نیز به زوج‌ها کمک می‌کند بتوانند راه حل مناسب برای برون رفت از مشکل را بیابند. که این دو مسئله منجر به زندگی بادوام همراه با رضایت از زندگی خواهد شد.
شرکت در مشاوره پیش از ازدواج، قبل از اینکه برای شما منافعی داشته باشد می‌تواند از بروز برخی از مشکل‌ها و اتفاق‌های ناگوار آینده جلوگیری کند، مشکل‌هایی که امروزه گریبان‌گیر بسیاری از زوج‌ها شده و آن‌ها را تا مرز طلاق کشانده و در موارد بسیاری به کام طلاق انداخته است.